De wereldwijde markt voor lederwaren werd in 2022 geschat op 440,64 miljard dollar, en zal naar verwachting groeien van 468,49 miljard dollar in 2023 tot maar liefst 738,61 miljard dollar in 2030.

Het produceren van leer heeft aanzienlijke gevolgen voor het milieu en levert talloze uitdagingen op het gebied van duurzaamheid op, waarbij de belangrijkste milieuproblemen verband houden met het gebruik van gevaarlijke chemicaliën, een hoog waterverbruik, lucht- en watervervuiling en ontbossing.

Leer wordt gezien als een bijproduct van de landbouw. Zonder vee dat voor voedsel wordt gefokt, zouden we geen huiden hebben om het te maken. Maar dat is precies het probleem.

In 2023 was de landbouw verantwoordelijk voor ongeveer 11 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. De sector is ook de grootste antropogene bron van methaan, oftewel direct of indirect door mensen veroorzaakt of beïnvloed. Methaan is na kooldioxide (CO₂) het meest voorkomende broeikasgas en is verantwoordelijk voor ongeveer 16 procent van de wereldwijde uitstoot. Het heeft ook een veel hoger opwarmingsvermogen dan CO₂.

Het is duidelijk dat de landbouwsector drastisch moet hervormen. Dit zal een kwestie van decennia zijn, maar het moet gebeuren. Overheden zijn zich meer bewust van de ernst van de problemen, maar er is eigenlijk geen tijd te verliezen. Beleid rondom landbouwactiviteiten moet rekening houden met de effecten van bodemaantasting, watervervuiling, het gebruik van pesticiden en de invloed op klimaatverandering.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de ethische bezwaren rondom het slachten van dieren.

Als een zorgvuldig en strikt beleid niet wordt geïmplementeerd, zijn de gevolgen in de toekomst mogelijk niet te overzien.

Laten we eens kijken naar de alternatieven voor leer. Want die zijn er genoeg.

Veganistisch leer vs. dierenleer: wat is echt duurzaam?

De dierenleerindustrie beweert wellicht dat veganistisch leer ‘gewoon plastic’ is en daarom niet duurzaam. Maar wat wordt er eigenlijk verwerkt in zowel veganistisch als dierenleer?

Aan de ene kant hebben we veganistische oplossingen zoals paddenstoel, cactus, ananas en andere innovatieve plantaardige alternatieven. Al is het synthetisch, het proces en de impact zijn drastisch anders dan dierlijk leer. Ook kurk is een veganistisch en duurzaam alternatief. Kurk komt van de schors van de kurkeik, die vooral voorkomt in mediterrane landen zoals Spanje, Portugal en Italië. De schors wordt elke 9-12 jaar geoogst en het proces is niet schadelijk voor de boom. Daarom is het een hernieuwbaar materiaal en biologisch afbreekbaar.

Aan de andere kant hebben we dierenleer: een materiaal dat in de markt wordt gezet als een ‘natuurlijk bijproduct’. Maar hoe natuurlijk is het echt als het diverse verwerkingen en chemische behandelingen met kleurstoffen en conserveringsmiddelen ondergaat?

Hier volgt een uitsplitsing van hun processen:

Veganistisch leer:

1. Op plantaardige basis (bijv. cactus, paddenstoel, ananas): plantaardige cellulose, natuurlijke vezels, organische kleurstoffen, water
2. Synthetisch: polyurethaan (PU) of polyvinylchloride (PVC) – beide kunnen worden beheerst om de impact op het milieu te verminderen, waarbij PU minder schadelijk is dan PVC

Dierlijk leer:

1. Dierenhuid (afkomstig van wrede en niet-duurzame landbouw)
2. Natriumsulfide (om haar te verwijderen)
3. Ammoniumzouten en kalk (om te verzachten)
4. Formaldehyde (bekend als kankerverwekkend)
5. Chroomzouten (zeer giftig)
6. Van steenkoolteer afgeleide producten
7. Acrylharsen en kleurstoffen voor kleur
8. Topcoatings op plastic basis (dierenleer heeft vaak ook plastic afwerkingen)
9. Ftalaten en zware metalen in het afwerkingsproces

Het is duidelijk dat de vraag niet langer is welke processen duurzamer zijn.

Veganistisch leer is niet afhankelijk van dierlijke landbouw – een belangrijke oorzaak van ontbossing, uitstoot van broeikasgassen, verlies van biodiversiteit en dierenmishandeling. En hoewel plantaardige en synthetische oplossingen natuurlijk ook een voetafdruk hebben, biedt de opkomst hiervan duurzame alternatieven die zowel wreedheid als het gebruik van giftige stoffen vermijden.

De leerindustrie zoals we die nu kennen, is allesbehalve houdbaar en duurzaam.